Süpervizyon ve İntervizyon

Batı'da 'süpervizyon' kısaca, bir süpervizör (üst-danışman) eşliğinde iş tecrübesi üzerine refleksiyon yaparak 'öğrenme' olarak tanımlanmaktadır. Burada öğrenmeden maksat tutum ve davranışlarda değişimi ve dolayısıyla gelişim ve olgunlaşmayı öğrenmedir.

Bizim geleneğimizde buna kişinin kendini murakabe (gözetim) ve muhasebeye (özeleştiriye) tabi tutarak geliştirmesi (terbiyetü'n-Nefs) denilir. Bunun yolu da başta kişinin kendini (iyi veya daha iyi) tanımasından geçmektedir (marifetün-Nefs).

İntervizyon da eşit statüde meslektaşlar arasında yapılan bir çeşit süpervizyondur. Süpervizyon ve intervizyonda bütün mesele bu şimşeği çaktırabilmektir. Bunu öğrenmenin de öğretmenin de birtakım yöntemleri vardır.

Süpervizyon ve intervizon eğitiminde temel öğrenme yöntemi, mesleki çalışmada iki kademeli bir uyumu öğrenmektir. Bu da genelde iç içe girmiş iki üçgenle şekillendirilmektedir.

Birinci üçgende kafa, kalp ve el arasında uyum aranırken, ikinci üçgende kişi, meslek ve iş yeri arasında uyum aranmaktadır. Burada birinci kademe üçgende kafa düşünceyi, kalp duyguyu, el ise davranışı sembolize etmektedir.

Süpervizyon ve intervizyonda 'öğrenme'den maksat yaparak, tecrübe ederek öğrenme ve gelişimdir. Bu tür öğrenmenin püf noktası yapılan her işte edinilen tecrübe üzerine yazılı ve sözlü refleksiyon yaparak, yazılı ve sözlü olarak refleksiyon yapmayı da öğrenmektir.

Mesleki süpervizyonda standartlara uygun olarak belli aralıklarla, belli bir süre içinde düzenli birlikteliklerle özel bir eğitimden geçilmesi söz konusudur. Bu birlikteliklerde süpervizyon alanların kendi iş tecrübeleri (vakalar) üzerine bir süpervizör gözetiminde sistematik olarak yapılacak refleksiyon yoluyla öğrenme ve gelişimleri amaçlanmaktadır.

Buradaki 'öğrenme'de ezbere dayalı zihinsel öğrenme yerine, yaparak yani 'uygulamaya dayalı' bir öğrenme söz konusudur. Bu tür bir öğrenme ise akşamdan sabaha, birkaç gün veya birkaç haftada olup bitebilecek bir öğrenme şekli değildir.

Bu öğrenmede yapılan iki veya üç haftada bir ve on-onbeş beraberliklerde yapılacak yazılı ve sözlü analiz çalışmalarıdır. Bu anlamda süpervizyon ve intervizyonda temel amaç herhangi bir meslekte daha profesyonel ve fonksiyonel olarak çalışabilmenin yollarının öğrenilmesidir.

Mesleki süpervizyon genel ve özel süpervizyon olarak ikiye ayrılmaktadır. Genel süpervizyonda öğrenme metotları her meslek sahibi için aynı iken, manevi destek, danışmanlık ve rehberlik gibi özel mesleki süpervizyonda işlenen konular sadece bu mesleğin uygulamalarını yapanlara özeldir.

Dolayısıyla genel süpervizyonu her süpervizör verebilirken özel bir mesleğe ait süpervizyonu ancak o meslekte uzman bir süpervizör verebilmektedir.